Witamina A

Witaminy są zawarte w codziennym pożywieniu. Są one potrzebne do prawidłowego wzrostu, rozwoju i funkcjonowania organizmu. Zapotrzebowanie na nie jest stosunkowo niewielkie i prawidłowa, codzienna dieta jest wystarczająca do uzupełniania bieżących potrzeb ustroju.

Witamina A ma duże znaczenie w fotochemicznych procesach widzenia (szczególnie w widzeniu nocnym), w prawidłowym rozwoju nabłonka, skóry, kości, zębów, biosyntezie cholesterolu, właściwego funkcjonowania układu rozrodczego kobiet i mężczyzn i tworzeniu mukopolisacharydów. Witamina A chroni nabłonek przewodu pokarmowego, moczowego i oddechowego przed zakażeniem. U kobiet w ciąży jest ona konieczna do prawidłowego rozwoju płodu.

Witamina A zawarta jest w wielu pokarmach: 

- żółtopomarańczowych owocach i warzywach;
- ciemnozielonych liściastych warzywach;
- mleku wzbogaconym w witaminę A;
- wątrobie;
- margarynie.

Witamina A występuje w dwóch różnych formach: retinoli i beta-karotenu.
Retinole znajdują się w pokarmach pochodzenia zwierzęcego (mięsa, jaja, mleko) a beta-karoten roślinnego. Beta-karoten zamieniany jest w organizmie na witaminę A. 

Witamina A chroni organizm przed nowotworami płuc i przewodu pokarmowego. Dlatego zaleca się jedzenie wielu warzyw i owoców zawierających jej bardzo dużo. Można również przyjmować gotowe produkty farmaceutyczne zawierające witaminę A, dotyczy to przede wszystkim osób starszych, mieszkańców miast i innych zanieczyszczonych okolic, osób palących lub intensywnie się opalających. W niektórych przypuszczeniach, uważa się, że niski poziom witaminy A wiąże się z chorobą Alzheimera.

Niektóre schorzenia mogą powodować zwiększenie zapotrzebowania na witaminę A, są to:

- biegunka;

- choroby oczu;

- schorzenia jelitowe;

- przewlekłe lub przedłużające się stany zapalne;

- odra;

- schorzenia trzustki;

- usunięcie żołądka;

- przedłużający się stres.

Wchłanianie witaminy A pogarsza się w każdym stanie chorobowym powodującym zmniejszenie się ilości wchłanianych tłuszczów. 

Zmniejszenie stężenia witaminy a stwierdza się w:

- ciąży;

- w okresie laktacji;

- przy doustnym podawaniu olejów mineralnych;

- u osób w podeszłym wieku;

- chorobach gorączkowych;

- diecie ubogiej w witaminę A;

- marskości wątroby.

Należy pamiętać, że zarówno niedobór jak i nadmiar witaminy A może być szkodliwy dla zdrowia, dlatego Światowa Organizacja zdrowia określiła listę zalecanych dawek witaminy A. Ta lista, to RDA ( Recommended daily allowances), wg tej listy:
Zapotrzebowanie na witaminę A, u :
- kobiet - 600mcg;
- kobieta karmiąca - 950 mcg;
- mężczyzna - 700 mcg.

Zapotrzebowanie zależy również od stanu fizycznego i psychicznego, wieku i płci.