Anemia -niedokrwistość

Co to  jest anemia? Anemią nazywamy wszystkie rodzaje niedokrwistości, a więc stan, w którym we krwi jest zbyt mało hemoglobiny bądź też erytrocytów. Ponieważ hemoglobina otrzymuje w płucach  “ładunek” tlenu, w przypadku zbyt małych stężeń hemoglobiny ilość dostarczanego przez nią tlenu do organizmu jest niedostateczna.

Anemia (łac. anaemia) zwana również niedokrwistością jest zespołem objawów chorobowych, stanem osłabienia organizmu spowodowana niedoborem czerwonego barwnika zawierającego hemoglobiny lub czerwonych ciałek krwi tzw. erytrocytów. Diagnoza stawiana jest w przypadku stwierdzenie niższych wartości niż ustalone normy. Wyróżnia się niemal 100 odmiennych typów niedokrwistości. 

   W związku ze zróżnicowanymi przyczynami wystąpienia choroby, dzieli się ją jednak na trzy główne grupy:

-niedokrwistość pokrwotoczna (spowodowana utrata krwi);

-niedokrwistość wynikająca ze zmniejszonego wytwarzania krwinek czerwonych i zaburzeń wytwarzania hemoglobiny;

-niedokrwistość spowodowana skróconym czasem życia czerwonych krwinek.

Najczęstsze przyczyny anemii - niedobór żelaza  należy do grupy drugiej. W każdej grupie można wyróżnić wiele różnych podgrup. Podstawową zasadą leczenia jest zawsze usunięcie przyczyny anemii.

Niedokrwistość pokrwotoczna, jak sama nazwa wskazuje, spowodowana jest utratą krwi. Wśród przyczyn różnorodnych typów niedokrwistości znajdują się: deficyt witamin (szczególnie B12 i kwasu foliowego) i żelaza, uwarunkowania genetyczne, uboczne efekty działania leków, przebyte choroby i urazy.

Ze statystyk wynika, że największe prawdopodobieństwo wystąpienia niedokrwistości występuje u osób, które chorują na: przewlekłą niewydolność nerek, cukrzycę, chorobę nowotworową, choroby serca, artretyzm, chorobę zapalną jelit, są zakażone wirusem HIV.

Niedokrwistość nierzadko towarzyszy chorobom nowotworowym - guzom litym oraz nowotworom układu krwiotwórczego. U chorych na raka często występuje także skrócenie czasu życia erytrocytów, niedobór czynników krwiotwórczych, rozwojowi anemii sprzyja ponadto chemioterapia i radioterapia.

Skrócenie czasu "życia" czerwonych krwinek (z ok. 120 dni do kilku dni). Nietrwałość krwinek może wynikać z wad budowy lub defektów ich enzymów. Do rozpadu krwinek mogą się też przyczynić niektóre leki, choroby zakaźne i inne czynniki, np. przeciwciała pochodzące z organizmu matki (konflikt serologiczny u noworodków) bądź np. jad żmii. Objawy rozpadu krwinek (hemolizy): żółtaczka, powiększenie śledziony, kamica żółciowa.

 
Ryzyko zachorowania jest wyższe u krewnych osób chorych na anemię, przy zakażeniach wirusowych i bakteryjnych. 

Diagnostyka  

Analiza krwi wykazuje zmniejszone stężenie hemoglobiny i liczbę czerwonych krwinek. Często mają one nieprawidłowy kształt. We krwi wzrasta również zawartość enzymu LDH oraz żelaza i bilirubiny, na zdjęciach RTG widoczne zgrubienia kości czaszki, śródpiersia i paliczków. 

Leczenie - zlikwidowanie czynnika wywołującego rozpad krwinek (w przypadku przyczyn zewnętrznych) ew. usunięcie śledziony, transfuzje, leki zmniejszające aktywność układu odpornościowego.

Główne objawy anemii:

- osłabienie organizmu
- zmęczenie
- bladość skóry

- bladość spojówek oka;

- zmniejszona sprawność ruchowa;

- zadyszka po wysiłku;

- apatia;

- szum w uszach;
- bóle głowy;
- utrata apetytu;
- depresja;
- zawroty głowy;

- mroczki;

- płytki oddech;

- omdlenia;

- stany podgorączkowe;

- bóle w okolicy serca;
- nadwrażliwość na zimno;
- problemy z koncentracją i pamięcią;
- senność;

- uczucie zimna;

- wczesne siwienie włosów, które stają się cienkie i tracą połysk;

Objawy charakterystyczne dla anemii spowodowanej niedoborem żelaza to:

- łamliwość włosów i paznokci ;

- zmiany na błonie śluzowej języka, gardła;

- zajady;

- wysuszenie skóry;

- łamliwość i wklęsłość paznokci.   

Podział niedokrwistości (anemii) jest dosyć złożony.

Podział może dotyczyć wielkości erytrocytów, wtedy mówimy o anemii normoblastycznej - kiedy krwinki są prawidłowe, o anemii megablastycznej - kiedy krwinki są zbyt duże, a także o niedokrwistości mikrocytarnej - kiedy krwinki są za małe. W podziale tym wykorzystuje się parametr MCV jest to średnia objętość krwinki.  

Biorąc pod uwagę najczęściej używany parametr, czyli stężenie hemoglobiny, niedokrwistość (anemię) rozpoznaje się przy wartości tego stężenia poniżej 13,5 g/dl (gram na decylitr) u mężczyzn i poniżej 12,0 g/dl u kobiet

Leczenie

Anemię diagnozuje się na podstawie badań krwi dostarczających informacji o poziomie czerwonych krwinek i hemoglobiny. Skuteczne leczenie wymaga określenia przyczyn schorzenia, ustala się je na podstawie analizy karty chorobowej, wywiadu z pacjentem i innych badań krwi.

Leczenie jest zależne od rodzaju anemii, jeśli jest ona wynikiem innego schorzenia, należy skupić się na wyleczeniu choroby podstawowej. Konieczne jest wyleczenie źródła krwawienia, gdy ono stanowi powód niedokrwistości (usunięcie polipa jelita grubego, leczenie choroby wrzodowej). Terapeutyczne przedsięwzięcia obejmują także modyfikację diety, suplementację składników odżywczych i witamin. Stosowane są preparaty zawierające żelazo.

Profilaktyka

Niedokrwistość spowodowana niedoborem żelaza stanowi 80% chorób tego rodzaju, nierzadko anemia pojawia się w wyniku stosowania niewłaściwej diety. Doskonałym źródłem żelaza dobrze przyswajalnego przez nasz organizm są chude mięso i wędliny, a także wątroba. Wchłanianie żelaza zwiększa witamina C, duża jej ilość znajdziemy w: papryce, natce pietruszki, brokułach, pomidorach, truskawkach, cytrusach, czarnej porzeczce.

Produkty o średniej zawartości żelaza to: drób, mięso, kasze, warzywa, o dużej zawartości zaś: podroby, warzywa strączkowe. 

 
Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że ma anemię. Organizm chorego na niedokrwistość nie wysyła jednoznacznych sygnałów. Wiele objawów tej choroby można zrzucić na przepracowanie, czy niedostateczną ilość snu. Jednak jest ona niebezpieczna w szczególności dla narządów wrażliwych na niedotlenienie tj. mózg, czy serce.