Agresja, autoagresja

Agresja - (wg Baron i Richardsona) " Każda forma zachowania, której celem jest wyrządzenie szkody lub spowodowanie obrażeń innej żywej istocie, motywowanej do uniknięcia takiego potraktowania".

Z agresją łączą się dwa terminy takie jak: przymus -  "działanie podjęte z intencją wyrządzenia szkody drugiej osobie lub wymuszenia jej posłuszeństwa " działanie przymuszające może przybrać formę gróźb, kar lub siły fizycznej oraz termin przemoc - oznacza  podtyp agresji  obejmujący skrajne formy agresji fizycznej. Przemoc definiuje się jako   "silne oddziaływanie na osobę lub własność w celu zniszczenia , ukarania lub kontroli".

Funkcjonalna typologia  przemocy wg Mattain'egoi, Twymana, Chin'a i Lee'go (1996r.), wyróżnia  sześć potencjalnych  funkcji przemocy w zachowaniu:

1. Zmiana sytuacji  awersyjnej lub ucieczka z niej;

2. wzmocnienie pozytywne, tzn osiągnięcie konkretnego celu;

3. wyładowanie negatywnego pobudzenia afektywnego;

4. rozwiązanie konfliktu;

5. zdobycie szacunku;

6. atak na zdefiniowanego kulturowo wroga czyli członka dewaluowanej grupy obcej.

Do pomiaru agresji używana jest obserwacja oraz zadawanie pytań. Do pomiaru agresji opracowano wiele  strategii obserwacji zachowania w kontekstach naturalnych oraz kontrolowanych warunkach eksperymentalnych  i zastosowano je w wielu badaniach.


Podstawowe założenie biologicznych podejść do agresji głosi, że źródła agresywnego zachowania tkwią bardziej w biologicznej naturze  istot ludzkich niż w ich funkcjonowaniu psychicznym.



Autoagresja – działanie mające na celu spowodowanie sobie psychicznej albo fizycznej szkody.

Autoagresja bywa elementem takich zaburzeń psychicznych jak depresja, borderline, psychopatia czy schizofrenia. 

Wyróżnia się następujące typy autoagresji:

• bezpośrednią – gdy dochodzi do samookaleczenia, samooskarżania, bicia
• pośrednią – gdy jednostka prowokuje i poddaje się agresji innych.

oraz:

• werbalną – polega na zaniżaniu samooceny, krytykę siebie i swojego zachowania
• niewerbalną – to samookaleczenia, uszkadzanie ciała. Zalicza się tu takie formy autoagresji jak: pocięte, pokłute ciało (powierzchowne lub głębokie rany cięte), oparzenia, połykanie ostrych przedmiotów, anoreksję, wbijanie ostrych przedmiotów w ciało,połykanie ich, polewanie kwasem, przypalanie, łamanie kości, uszkadzanie lub wycinanych fragmentów ciała. Jest   to agresja jawna.

    O autoagresji nie słyszy się zbyt często w mediach, jak i w literaturze fachowej jest o niej mało. Autoagresja jest pojęciem szerokim i określenie jej granic jest nieraz trudne, obejmuje różnorodne zachowania. Niektóre zachowania powszechnie uznawane za normalne takie jak: ćwiczenia ponad miarę swoich możliwości, sporty ekstremalne czy operacie kosmetyczne, które powodują w jakiś sposób deformacje ciała i mogą być przejawem zaburzeń psychicznych, jak i działania uważane za patologiczne (samookaleczenia,anoreksja itp.).

Autoagresja- działanie lub szereg działań mających na celu spowodowanie fizycznej lub psychicznej szkody, jest ona skierowana " do wewnątrz". Jest to zaburzenie ukazujące tendencję do samookaleczeń, samouszkodzeń zagrażających zdrowiu, a nawet życiu.

Osoba z różnych powodów atakuje samą siebie, powoduje to  fizyczne obrażenia,jak  również i pogłębienie obecnych już psychicznych problemów. To zjawisko ma złożony charakter. Samookaleczenie nie jest bowiem tylko samym okaleczeniem, lecz procesem, którego efektem są rany. 

Przyczyny autoagresji:

-  Najczęstszą przyczyną autoagresji jest uraz spowodowany w dzieciństwie. Może być nim: bicie dziecka, poniżanie go, ignorowanie jego potrzeb, co prowadzi do zaburzeń w sferze emocjonalnej i w konsekwencji do autoagresji. 

- Niewłaściwe postawy rodzicielskie (odrzucenie, zaniedbanie, nadopiekuńczość, nadmierne wymagania), trudna sytuacja ekonomiczna, bezrobocie, problemy alkoholowe – sprzyjają pojawieniu się tego zaburzenia.

- Powodem może być również brak rodziców: śmierć, rozwód, pobyt w domu dziecka, szpitalu.

- Przyczyny tego zaburzenia mogą mieć także podłoże biochemiczne: osoby samookaleczające się nie czują najczęściej w trakcie tej czynności bólu (przychodzi on ok. godzinę później), w trakcie samookalecznia we krwi pojawia się tzw hormon szczęścia – endorfina – który eliminuje niemal całkowicie ból, poprawia samopoczucie, znosi napięcie. Tak znaczna zmiana powoduje, że samookaleczenie może stać się nałogiem.

- Zachowania autoagresywne mogą być związane również z chorobami wrodzonymi (np. syndrom Retta, autyzm, syndrom Lascha–Nyhana) i nabytymi, np.chroniczne zapalenie mózgu, kiła układu nerwowego oraz uszkodzenia mózgu przez szkodliwe substancje.

Samookaleczenia mogą wskazywać zatem na problemy emocjonalne, a w środowisku więziennym uzyskania lepszych warunków, przeniesienia do innej celi bądź do szpitala.

Do zachowań autodestrukcyjnych zaliczyć można także: 

- zaburzenia łaknienia (bulimia, anoreksja, otyłość), 

-nałogi, obgryzanie paznokci i opuszków palców,

-przymus uszkadzania skóry (drapanie, rozdrapywanie ran, gryzienie warg) oraz

-przymus wyrywania sobie włosów (z brwi, rzęs, z głowy, a następnie niejednokrotnie zjadanie ich). 

Leczenie zachowań autoagresywnych jest trudne, niekiedy mimo poprawy pojawiają się nawroty. Najczęściej leczenie prowadzone jest przez specjalistów psychiatrów, psychoterapeutów i innych.

Zapraszam tu osoby, które znają jakieś techniki terapeutyczne o informacje, komentarze.