Zaburzenia somatoformiczne – forma zaburzeń nerwicowych. Dotknięte nimi osoby odczuwają objawy sugerujące istnienie problemów somatycznych przy braku organicznych lub czynnościowych podstaw uzasadniających występowanie takich problemów.
Na zaburzenia somatoformiczne składa się pięć zasadniczych czynników:
Na zaburzenia somatoformiczne składa się pięć zasadniczych czynników:
- określona funkcja somatyczna zanika lub ulega zaburzeniu;
- zaburzeń nie można wyjaśnić żadnym znanym stanem fizycznym; nie stwierdza się np. uszkodzeń neurologicznych odpowiedzialnych za zanik słuchu czy paraliż;
- istnieją dowody na to, że przyczyną mogą być czynniki natury psychologicznej;
- pacjent często (choć nie zawsze) odnosi się obojętnie do utraty funkcji somatycznej;
- objawy chorobowe nie podlegają świadomej kontroli pacjenta.
Zespół Briqueta - zaburzenie występuje dziesięć razy częściej u kobiet niż u mężczyzn. Zespół ten należy do zaburzeń nerwicowych występujących pod postacią somatyczną , które zostały ujęte w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 pod kodem F45. Przeważnie ma swój początek między 20 - 30 rokiem życia.
Na zespół Briqueta składa się wiele dolegliwości, głównie o podłożu somatycznym (skarżą się na objawy fizyczne i uporczywie domagają się kolejnych badań, pomimo negatywnych wyników. Zaburzeń z somatyzacją nie należy mylić z urojeniami hipochondrycznymi) . Leczenie tych dolegliwości somatycznych dominuje w życiu chorego.
Osoba cierpiąca na ten zespół uskarża się często na wiele dolegliwości, długotrwałe schorzenia fizyczne (lub zranienia) , korzysta z pomocy lekarzy wielu specjalizacji równocześnie. Niekiedy chory wymusza na lekarzach przeprowadzanie różnych badań, które często okazują się niepotrzebne. Choroba cechuje się przewlekłym przebiegiem.
KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE:
- cztery objawy bólu - pacjent musi opowiedzieć historię doświadczania bólu z uwzględnieniem przynajmniej czterech różnych miejsc lub funkcji,
- dwa objawy żołądkowo - jelitowe - oprócz bólu, pacjent musi wskazać przynajmniej dwa objawy w układzie trawiennym, jak nudności, wzdęcia, nietolerancja pokarmowa,
- jeden objaw seksualny - pacjent musi opowiedzieć o przynajmniej jednym objawie ze strony układu reprodukcyjnego (wymioty w czasie ciąży, oziębłość seksualna),
- jeden objaw pseudoneurologiczny - pacjent musi opowiedzieć o przynajmniej jednym niebólowym objawie ze strony układu nerwowego (utrata czucia, epizod amnezji dysocjacyjnej),
Przebieg zaburzenia jest przewlekły i zmienny ,i często łączy się z zakłóceniem funkcjonowania społecznego, interpersonalnego i rodzinnego.
Osoba chora najczęściej uskarża się na :
- uczulenia,
- wysypki,
- omdlenia,
- bóle głowy,
- bóle żołądka,
- wymioty,
- mdłości,
- zaburzenia seksualne,
- zaburzenia miesiączkowania
Cechy charakterystyczne zaburzeń somatoformicznych:
- upośledzenie czynności fizycznych
- brak zmian biologicznych które by wyjaśniały owe upośledzenie czynności fizycznych
- zaistniałe objawy mają przyczyny psychogenne
Zaburzenia somatoformiczne według DSM-IV:
- zaburzenia somatyzacyjne - różne dolegliwości fizyczne np. zaparcia, bezsenność, bóle stawów itd. (ważne jest wykluczenie przyczyn biologicznych dopiero kiedy w dokładnych badaniach medycznych nie stwierdza się podłoża somatycznego wskazuje to na podłoże psychiczne)
- hipochondria - przesadne zaabsorbowanie stanem swojego zdrowia, odczuwanie niepotwierdzonych przedmiotowo (badania medyczne) dolegliwości (dalsza droga badań medycznych wskazuje na konieczność konsultacji psychiatrycznej i psychologicznej)
- zaburzenia bólowe (psychalgia) - psychogenny ból w kilku lub jednej części ciała
- zaburzenia konwersyjne - występowanie objawów (np. drżenie kończyn) lub deficytów somatycznych (np. zniesienie czucia w danym obszarze ciała) w obrębie czynności ruchowych lub czuciowych będących wynikiem czynników psychicznych (nie ma biologicznych przyczyn dolegliwości)
- dysformiczne zaburzenia ciała - zaabsorbowanie wyimaginowanym defektem wyglądu
Zespół Briqueta jest poważnym zaburzeniem psychicznym, prowadzącym do upośledzenia funkcjonowania społecznego, zawodowego i rodzinnego.
Diagnozowanie zespołu Briqueta
Wyróżnia się dwa rodzaje tego zespołu :
Pierwszy z wysoką częstotliwością – pacjenci skarżą się głównie na częste bóle żołądka i krzyża. Towarzyszą im problemy natury psychiatrycznej. Niezwykle często biorą zwolnienia lekarskie i nadużywają alkoholu 10 razy częściej niż osoby z populacji normalnej;
Drugi z wielopostaciowością – pacjenci rzadziej skarżą się na bóle krzyża, za to skargi dotyczą wszystkich pozostałych narządów. Pacjenci także wykazują tendencje do nadużywania alkoholu.
